روانشناسي

 
 
مشاوره كودك و نوجوان:با كودك مجسمه‌بازي كنيد
|

كودك را روبروي خودتان روي صندلي بنشانيد و از او بخواهيد كه دست‌هايش را روي زانوهايش بگذارد. البته كودك نفس خواهد كشيد! ولي بايد سعي كند مانند مجسمه بي‌حركت بماند و حتي دست‌ها يا بيني‌اش را تكان ندهد. با تمرين، او مي‌تواند يك دقيقه بي‌حركت بنشيند و بعضي از كودكان مي‌توانند پنج دقيقه يا بيشتر بي‌حركت بمانند. هرچند روز يكبار بازي را تكرار كنيد تا آگاهي او را نسبت به كنترلش روي حركات، بالا ببريد. فراموش نكنيد كه او را به خاطر پيشرفت، هر چقدر اندك، شديدا تحسين كنيد.

نگاه كنيد تا زمان بگذرد

يك راه حل واقعي براي طولاني كردن زمان، ايجاد كردن موقعيتي است كه نيازمند آرام نشستن است. به تدريج به او بگوييد كه انتظار داريد چگونه رفتار كند. يك مداد و يك ورق كاغذ برداريد. براي هر زماني كه او بايد آرام بنشيند يك شكل، مثلا ستاره، دايره يا يك صورت خندان بكشيد. براي مثال، ده دقيقه آرام نشستن نيازمند كشيدن ده ستاره است. با گذشتن هر دقيقه، او بايد يكي از شكل‌ها را رنگ كند يا‌هاشور بزند. هنگامي كه تمام ستاره‌ها يا شكل‌ها‌هاشور خوردند، زمان تمام شده و او بازي را برده است.

فرود موفقيت‌آميز

اين يك راه‌حل سرگرم‌كننده است كه با آن مي‌توانيد به صورت تصويري، به كودك خود نشان دهيد كه از او چه انتظاري داريد. كودك را واداريد كه وانمود كند ر حال نشستن روي صندلي هواپيماست و كمربندش را هم بسته است. به او بگوييد كه شما خلبان هستيد و اعلام مي‌كنيد كه علامت روي كمربند ايمني «روشن» است. اين بدان معناست كه او بايد همانجا بنشيند. سپس چراغ كمربند را «خاموش» كنيد تا بدين ترتيب كودك بتواند بلند شود و بايستد. با تكرار اين بازي، به تدريج زمان نشستن را افزايش دهيد.

كودك را به صندلبي بچسبانيد

وانمود كنيد كه صندلي را قبل از اين كه كودك بنشيند، به چسب آغشته كرده‌ايد ـ يا اين كه بگذاريد خودش اين تصور را بكند. وقتي او را به صندليش «چسبانديد»، از او بخواهيد كه ديگر به اشياء يا افرادي كه همانطور به صندليشان چسبيده‌اند و بسيار آرام نشسته‌اند، توجه كند.مشاور كودك و نوجوان

زمان را برگردانيد

– در مورد كودكاني كه در آرام نشستن مشكل دارند، انتظارات خود را دقيقا معلوم كنيد. سپس به او بگوييد كه براي هر دقيقه‌اي كه آرام بنشيند، به او زمان را بر خواهيد گرداند.

– در ازاي هر دقيقه خوب نشستن، اجازه دهيد يكي دو دقيقه، كاري را كه دوست دارد انجام دهد. زمان را ثبت كنيد.

– كودك را به خاطر بردباريش عميقا تحسين كنيد.

– به كودك تفهيم كنيد كه در ازاي دقايقي كه آرام نمي‌نشيند، بايد كار منزل بيشتري را انجام دهد، تلويزيون تماشا نكند و…. حتما از اين زمان نيز يادداشت برداريد. ولي اين نكته را در نظر داشته باشيد كه اگر مبنا بر اين است كه به اين صورت او را تنبيه كنيد و يا به او فشار بياوريد، زياد هم او را لاي منگنه قرار ندهيد و سعي كنيد بيش از حد به او فشار وارد نكنيد.

كودكاني كه دستورات را اطاعت نمي‌كنند

عدم پيروي كودك از دستورات والدين، مي‌تواند عصباني كننده و آزار دهنده باشد. در انتهاي روز شما از تكرار كردن، بحث كردن، نق زدن و كلك زدن‌هاي او به ستوه مي‌آييد. اولين چيزي كه بايد به خاطر بسپاريد اين است كه تعداد خواست‌ها و فرامين‌تان معقول باشد تا كودك تبديل به پادو يا كارگر شما نشوند. دومين مسأله اين است كه در لحن و عمل، خوشايند و منطقي باشيد.

گاهي كودكان به اين دليل عادت به بي‌توجهي نسبت به دستورات مي‌كنند كه به خوبي مي‌دانند دستورات، پيش از جواب دادن به آنها، بارها تكرار خواهند شد. ياد گرفته‌اند كه چه مدت طول مي‌كشد تا والدينشان به اندازه كافي عصباني شوند و آنها را مجبور به اطاعت كنند. همچنين مي‌دانند كه ممكن است والدينشان تسليم شوند و خودشان كار را انجام دهند. با اين حال، گاهي جواب ندادن صرفا به دليل سركشي و نافرماني، و گاه به دليل انتظارات زيباده از حدي است كه داريم و يا انتظاراتي كه به وضوح آنها را بيان نمي‌كنيم.

اگر كودكتان مي‌فهمد ولي ندرتا از دستورات شما تبعيت مي‌كند، راه حل‌هاي زير را امتحان كنيد. ما خودمان اين راه حل‌ها را كارساز يافته‌ايم.

صريح و دقيق باشيد

ما اغلب چنان گرفتار صادر كردن فرامين هستيم كه نمي‌فهميم چقدر از كودك انتظار داريم. كودك ممكن است نداند معناي «اتاقت رو تميز كن» چيست. ممكن است معناي اتاق تميز براي او، با انتظارات ما مطابقت نكند. همچنين گاهي والدين چنان پشت سر هم دستوراتي صادر مي‌كنند كه كودكان قادر به يادآوري آنها نيستند. و نهايتا اين كه گاهي والدين از كودكانشان خواهش مي‌كنند كه كاري را انجام دهد، در حالي كه قصدشان اين بوده است كه به او بگويند كه بايد آن كار را انجام دهد.

كاري را كه مي‌خواهيد، دقيقا با كلمات ساده و قابل فهم بيان كنيد. و آن را به صورت دقيق شرح دهيد.

تعداد دستورات را محدود كنيد. بسياري از مواقع والدين تعداد زيادي دستور را يكجا صادر مي‌كنند! در حدي به كودك دستور دهيد كه بتواند آن را حفظ كند و به خاطر آورد. هنگامي در صورت لزوم براي او دستورات ديگري صادر كنيد كه آن كارها را انجام داده است. براي مثال، اگر مي‌خواهيد اتاقش را تميز كند به او بگوييد كه چطور قدم به قدم آن را انجام دهد: «اسباب بازي‌هايت را جمع كن، لباس‌هايت را آويزان كن و….» هنگامي كه او كل كار را فهميد، مي‌توانيد صرفا به او بگوييد: «برو اتاقت را تميز كن.»

پيش از اين كه سخن بگوييد، فكر كنيد. اگر مي‌خواهيد جواب نه نشنويد، به كودك امكان انتخاب ندهيد، مثلا نگوييد: «مي‌خواي همين الان اتاق رو تميز كني؟» و يا «چطوره بريم دندانپزشكي؟» مي‌توان در عين حال كه خودكامه و ديكتاتور نبود، قاطع بود. گاهي مي‌توانيد از انگيزه دادن هم استفاده كنيد، مثلا: «شرط مي‌بندم قبل از اين كه تا ده بشمُرم از ماشين پياده مي‌شي!»

توجه كودك را جلب كنيد

كودكان اغلب چنان غرق كارهايشان مي‌شوند كه واقعا نمي‌شنوند كه شما چه مي‌گوييد. براي پرهيز از چنين حالتي، اطمينان حاصل كنيد كه كودك مي‌داند به او چه گفته‌ايد. در چشمان كودك نگاه كنيد و از او بخواهيد كه دستورات شما را تكرار كند و بعد براي شما معناي آنها را نيز شرح دهد. در نظر داشته باشيد كه اين روش همچنين در مورد كودكاني كه مدت توجه كوتاهي دارند و به آساني توجهشان منحرف مي‌شود، مفيد است.

به آن‌چه مي‌گوييد عمل كنيد و چيزي را بگوييد كه به آن عمل مي‌كنيد

والدين معمولا گرفتارند و گاهي هنگامي كه مي‌خواهيم بچه‌ها كاري را انجام دهند، فرض مي‌كنيم كه آن كار انجام خواهد شد و بعد آن را فراموش مي‌كنيم. اگر چنين نيست، اطمينان حاصل كنيد كه هر بار كه دستوراتي را صادر مي‌كنيد، آنها را پي‌گيري مي‌كنيد؛ تا بدين ترتيب كودكتان ياد نگيرد دستورات شما را ناديده بگيرد. علاوه بر اين، از دادن دستوراتي كه واقعا لازم نيستند، اجتناب كنيد.

دستورات را به صورت بازي درآوريد

اغلب فرمان‌هايي كه براي كودكانمان صادر مي‌كنيم، زمان چنداني براي انجام دادن لازم ندارند و اغلب، اين زمان كمتر از وقتي است كه صرف بحث كردن در مورد آنها مي‌شود. اگر از دوران خردسالي بچه‌ها شروع به درخواست كمك از آنها كنيد، آنها به وظايف خود به چشم يك بخش طبيعي از زندگي‌شان نگاه خواهند كرد. بعدا، شما مي‌توانيد با اندازه‌گيري زمان پاسخ، آن را تبديل به يك بازي كنيد: چقدر طول مي‌كشد كه رختخوابتو مرتب كني؟ شروع مي‌كنيم، يك، دو، سه…. عاليه! كارتو در چهار دقيقه و نيم تموم كردي، آفرين! واقعا كه مي‌تونم روي كمكت حساب كنم؛ خيلي ممنون! حالا مي‌توني برگردي، بازي كني.» با اين روش مثبت به او مي‌آموزيد كه كمك كردن زمان زيادي نمي‌برد.

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي ايران-مشاوره كودك و نوجوان:با كودك مجسمه‌بازي كنيد



:: ات مرتبط:

:: برچسب‌ها:
نویسنده : ravanshenas4455
تاریخ : 1402/5/4 
زمان : ۰۹
[ ]